Motor Yağı Viskozitesi Neden Önemlidir?

1 Ekim 2019, Thomas Liquori

Daha önce bir motor yağı şişesine dikkatli baktıysanız, üzerinde gördüğünüz 10W 30 veya 5W 20 gibi rakamlar ne anlama geliyor ve neden önemli merak etmişsinizdir. Bu rakamlar ağırlık değil, motor yağı viskozitesinin bir ölçüsüdür.

Motor yağını tamirciye götürüp değiştiren birisiyseniz, doğru yağ viskozitesini bulma konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Tamirciniz size danışmasına gerek kalmadan doğru viskoziteyi bulabilir, ancak aracınıza ne tür bir yağ koyulmasını istiyorsunuz (konvansiyonel/harman/sentetik) bilmek isteyebilir. Eğer motor yağınızı kendiniz değiştiriyorsanız; aracınıza doğru viskoziteli motor yağını koyduğunuzdan emin olmanız ve bunun ne kadar önemli olduğunu bilmeniz gerekir. Viskozite ile motor yağı arasındaki ilişkiyi anlamak için öncelikle motor yağının motorunuzda ne yaptığını bilmek önemlidir.

Motor Yağının Motorunuzda Ne Yaptığını Anlamak

Motor yağı bir kayganlaştırıcıdır. İçten yanmalı motorunuz karmaşık bir makinedir ve tüm makineler gibi hareketli parçalara sahiptir. Sürtünme tehlihelidir ve tüm hareketli parçalar gibi, motorunuzun parçaları da birbirlerine karşı hareket ettikleri için zamanla yıpranır. Motor yağınız bu parçaların; birbirine zarar vermeden sürtünmesine izin veren ve birlikte hareket ederken aşınma miktarını azaltan hayati bir kayganlaştırıcı görevi görür. Ayrıca, motor yağının bazı bileşenleri, motorunuza zarar verebilecek kirletici maddeleri toplar ve hapseder. Bir yağ sızıntınız varsa ve motora kayganlaştırmak için yeterli yağ girmiyorsa, motorunuz hızlı bir şekilde tutukluk yapar ve işe yaramaz hale gelir. Sızıntınız olmasa bile, zaman zaman yağınızı değiştirmeniz gerekeceğinin muhtemelen farkındasınızdır.

Yağınızı değiştirmenizin nedeni, nihayetinde bu kirletici madde ve birikintilerin yağ filtresini tıkayabilmesi ve yağın gerektiği gibi çalışmasını zorlaştırabilmesidir. Bu nedenle, yaklaşık her 8000 km de bir yeni yağa ihtiyacınız vardır (her araçta değişir, özel tavsiyeler için kullanıcı kılavuzuna bakabilirsiniz). Zamanla yağınız viskozite kaybedebilir. Peki yağ viskozitesi nedir ve motor yağıyla ne ilgisi vardır?

Motor Yağı Viskozitesi 101

Hangi motor yağı viskozitesini seçeceğinize karar verme aşamasında kendinize şu soruyu soruyor olabilirsiniz, viskozite ne anlama geliyor? Viskozite, basitçe yağ kalınlığının ölçüsüdür. Yağınızın viskozitesi ne kadar yüksekse, o kadar kalın olur. Yükselen viskozite için sudan ketçaba bir derecelendirme canlandırabilirsiniz. Yağınızın ne kadar kalın olmasına ihtiyacınız var? Hangisi daha iyi, düşük viskozite mi yüksek viskozite mi? Bu soru için tek bir objektif cevap bulamazsınız. Sahip olduğunuz motorun türüne ve fonksiyonlarına bağlıdır. Yağınızın, motorunuzda devridaim edebilme, parçaları tamamen kayganlaştırabilme ve kirletici maddeleri toplayabilme arasında bir dengeye sahip olması gerekir.

Viskozite çok yüksekse ve yağ çok kalınsa, yağınız soğuk çalıştırma sırasında iyi akmaz ve çok soğuk sıcaklıklarda sorun olabilir. Çok ince ise, motor çok ısındığında veya çalışma koşulları aşırı hale geldiğinde motor parçalarını tam olarak kayganlaştırmayacaktır. Bu çok hassas bir denge olduğu için, her motor türünün motor yağı için kendine özgü viskozite gereksinimi vardır.

Yağınızın ne tür bir viskoziteye sahip olması gerektiğini nasıl anlarsınız? Kolay çünkü aracınızın üreticisi bunu sizin için kullanıcı kılavuzunda açıkladı. Motor yağı için viskozite numaraları Amerikan Mühendisleri Derneği (SAE) tarafından belirlenmiş ve artan kalınlığa göre 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50 ve 60 olarak numaralandırılmıştır. Peki, 10W 30 gibi bir rakam ne anlama geliyor?

Yağ viskozitesinde bir başka faktör de sıcaklıktan etkilenmesidir. İklimin değiştiği bir yerde yaşadığınızı varsayarsak, hem soğuk hem de ılık sıcaklıklarda etkili şekilde akabilen bir yağa ihtiyacınız vardır. Geçmişte bu, mevsimler değiştiğinde yağınızı hava şartlarına daha uygun bir yağla değiştirmeniz gerektiği anlamına geliyordu. Neyse ki, şimdi viskoziteyi hava sıcaklığına göre ayarlayan çok dereceli bir yağımız var. W ile başlayan ilk sayı, yağınızın kış viskozitesidir veya yağın -35 santigrat derece veya -31 derece Fahrenhayt'ta ne kadar kalın olacağıdır. İkinci sayı, standart vizkozite olup çalışan motorunuzun meydana getirdiği sıcaklık civarındaki yağın, 100 santigrat derece veya 212 derece Fahrenhayt'ta ne kadar kalın olacağını gösterir. Yani 10W 30 demek, yağınızın kışın 10'a düşen viskozitesinin 30 olduğu anlamına gelir.

Motorunuz İçin Katkı Maddeleri Kullanımı

Çok dereceli sentetik yağlar, viskoziteyi sıcaklığa göre ayarlayabilmek için tasarlanmıştır. Sentetik olmayan çok dereceli yağlar da, soğuk havalarda viskoziteyi korumak için katkı maddelerine sahip olabilir. Bununla birlikte, bu katkı maddeleri tükenebilir, bu nedenle bu durumlarda özellikle tavsiye edildiği gibi yağınızı değiştirmeniz önemlidir.

Performansını artırmak için yağınıza ekleyebileceğiniz başka katkı maddeleri de vardır. Örneğin, çoğu motor yağında eksantrik milini korumak için bir miktar çinko bulunur. Bununla birlikte, çok fazla çinko katalitik konvertöre de zarar verebilir, bu nedenle modern motor yağları eski yağlara göre çok daha düşük seviyelerde çinko içerir. Daha fazla çinkoya ihtiyaç duyan eski bir aracınız varsa, Rislone Hy-per Lube ZDDP Çinko gibi bir katkı maddesi koyabilirsiniz, böylece modern yağınız daha eski bir motor için uygun olacaktır. Diğer yağ katkı ürünleri arasında, şimdiye kadar geliştirdiğimiz en gelişmiş yağ + performans güçlendirici olan Rislone Nano Prime Motor Performans Artırıcı bulunmaktadır.